CMENTARZ W OZAROWIE
Norman L. Weinberg
Celem ponizszego tekstu jest przedstawienie opisu pozostalosci zydowskiego cmentarza w Ozarowie.
Miasto Ozarow znajduje sie w wojewodztwie swietokrzyskim (50 stopni
53 minuty szerokosci i 21 stopni 40 minut dlugosci geograficznej). Ksiazka
"Wspomnienia z Ozarowa, malego miasteczka zydowskiego, ktore bylo" Hillela Adlera
zostala niedawno przetlumaczona przez Williama Fraiberga z francuskiego na jezyk angielski .
Jej fragmenty ukazaly sie w "Kielce Radom SIG Journal"
(Vol.1, No.4, 1997). Ksiazka ta stanowi ilustracje slodko-gorzkiego zycia Zydow do czasu, gdy zydowski
Ozarow, ktory trwal od XVI wieku, na zawsze zostal zniszczony. Te zywo napisana ksiazke, ktora jest
przepieknym zbiorem wiedzy o zyciu sztetl, postaciach, zwyczajach, zyciu religijnym, zabawnych czesto przydomkach i przezwiskach, o wiezieniu, doswiadczeniach i trudnych chwilach mieszkancow na krotko przed wybuchem wojny, uzupelnil Fraiberg - dzieki zyjacym w Kanadzie ozarowianom - nowymi materialami, opowiesciami i fotografiami.
Ksiazka zawiera dodatkowo informacje o cmentarzu.
Ozarow, 22 pazdziernika 1942 r., tuz przed deportacja Zydow.
Z pomoca Pani Doroty Kuszyk, polskiej studentki Uniwersytetu Lubelskiego, mialem mozliwosc sfotografowania cmentarza wiosna 1997. Cmentarz zydowski znajduje sie w poludniowej czesci Ozarowa, na przeciwko cmentarza katolickiego, w poblizu drogi wiodacej do Opatowa, Zawichostu i Lublina.
Cmentarz jest obecnie zaniedbany, wiele nagrobkow jest zniszczonych i przewroconych.
Wszystkie z zachowanych 81 macew zostaly skatalogowane. Nagrobki z nieczytelnymi tekstami skatalogowano na podstawie pieknie rzezbionych, charakterystycznych symboli nagrobkowych, takich jak Cohanim (dwie rece w gescie blogoslawienstwa), Leviim (woda wylewajaca sie z dzbana), symboli odnoszacych sie do mezczyzn (stos ksiag na polce, lew, drzewo) lub do kobiet (wyciagnieta reka z monetami, swiecznik albo swiece).
Zgodnie z owczesnym zwyczajem na nagrobkach nie ma nazwisk, wylacznie imie zmarlego (zmarlej) i imie ojca.
Chociaz stanowi to powazne ograniczenie, mozna jednak zidentyfikowac szereg osob poslugujac sie
roznymi dostepnymi wskazowkami: od informacji o rodzinie po opis samych zdobien na macewach, jak i oczywiscie po dacie smierci. Dokladniejsze informacje zostaly zebrane w dolaczonej tabeli
(prosze nacisnac, aby zobaczyc tabele).
Wiele innych kamieni nagrobnych moze byc nadal ukrytych pod ziemia porosnieta trawa i chwastami. Odkopanie ich jest jednym z celow
Projektu Odbudowy Cmentarza Ozarowskiego, ktoremu przewodniczy Rabin Tanchum B. Becker, obecny
rabin Ozarowa, kierujacy Seminarium Rabinicznym “Esh-Dat”, P.O. Box
36628, Tel Aviv, Israel.
Nie ma dzis Zydow w Ozarowie i poza budynkiem starej synagogi, pelniacym obecnie funkcje gospodarcze, i kilkoma domami, ktore kiedys nalezaly do Zydow, cmentarz jest jedynym materialnym sladem "malego, zydowskiego miasteczka", ktore bylo....
Dawna synagoga, czerwiec 2001
Podziekowania
Autor chcialby podziekowac Pani Dorocie Kuszyk za jej nieoceniona pomoc przy fotografowaniu macew na cmenatrzu w Ozarowie. Specjalne podziekowania naleza sie Panu Morrisowi Feldmanowi z Ozarower Society z Toronto i Panu Aaronowi Shiffmanowi z Hamilton, Ontario za dodatkowe zdjecia cmentarza.
Przyczynilo sie to do uzyskania nowych, wartosciowych informacji. Mam rowniez dlug wdziecznosci wobec
Rabina Mordechaia Leifera z Rabinicznego Seminarium “Esh-Dat”,
Rabina Heschela Greenberga i jego zony, Leah, z Jewish Discovery Center w
Williamsville, NY, i dla Dr. Guillermo Zappi i jego zony Sary z
Williamsville, NY za ich komentarze i pomoc przy tlumaczeniu hebrajskich
inskrypcji na macewach.
Dr. Norman L. Weinberg rozpoczal prace nad historia swojej rodziny w 1996 po znalezieniu strony internetowej REIPP SIG (obecnie JRI-Poland). Ku swojemu zaskoczeniu znalazl tam imiona i daty urodzin swoich dziadkow i pradziadkow ze strony ojca, co zachecilo go do dalszych poszukiwan. Poszukuje rodzin Weinbergow, Shermanow, Weisfogelow i Taiow z Ozarowa, Tarlowa, Ostrowca i Opola Lubelskiego. On i jego zona Hannah mieszkaja w East Amherst, NY.
|